Reel Haber

NATO ve Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Afganistan'daki askeri varlığını çekme süreci fiilen başladı. Afganistan'daki ABD ve NATO güçlerinin komutanı General Austin Scott Miller Pazar günü yaptığı açıklamada, çekilme işlemi ile ilgili resmi başlangıç tarihinin 1 Mayıs olarak belirlenmiş olmasına rağmen, bu işlemlere yönelik "alınan önlemlerle sürecin başlatıldığını" bildirdi.

 

ABD Başkanı Joe Biden, geçen hafta yaptığı açıklamada, Amerikan askerlerinin tamamının 11 Eylül'e dek Afganistan'dan çekileceğini duyurmuş, bu tarih daha sonra bazı resmi çevreler tarafından 4 Temmuz olarak telaffuz edilmeye başlanmıştı. Her iki tarih de Amerikan halkı için sembolik bir öneme sahip. 11 Eylül 2001'de, ülkede El-Kaide örgütü tarafından düzenlendiği söylenen terör saldırıları yapılmış; 4 Temmuz 1776'da ise ABD, her yıl bu tarihte kutlanan bağımsızlığını ilan etmişti.

 

Taliban'ın tehdidine yanıt

Miller, çekilme ile ilgili açıklamasında, bu sürecin düzenli bir şekilde yürütüleceğini ve tüm askeri üslerle teçhizatın Afgan güvenlik güçlerine devredileceğini bildirdi. Taliban'ın, yabancı askeri varlığın 1 Mayıs'a kadar tamamen çekilmesi ve aksi takdirde "her türlü karşı önlemi almaya hazır olduğunu" duyurması ile ilgili olarak da konuşan General Miller, radikal İslamcı Taliban'ın herhangi bir Amerikan ya da NATO unsuruna saldırması halinde "kararlı bir yanıtla" karşılaşacağını ifade etti. Biden'ın selefi olan Donald Trump döneminde geçen yıl ABD ile Taliban arasında imzalanan anlaşma, askerlerin 1 Mayıs'a kadar çekilmiş olmasını öngörüyordu.

 

Resmi rakamlara göre ABD‘nin halihazırda Afganistan'da 2 bin 500 civarında askeri bulunuyor. Bunun yanı sıra çeşitli görevler üstlenen 18 bine yakın sözleşmeli ABD personeli de hala Afganistan'da. NATO'ya bağlı diğer ülkelerin askeri mevcudiyeti ise 7 bin 500 civarında; bunların bin 100'ünü Alman askerleri oluşturuyor.

 

Şiddet yeniden alevleniyor

Diğer yandan, geçmiş yıllara kıyasla şiddet olaylarının son dönemlerde azaldığı Afganistan'da, Amerikan ve NATO güçlerinin çekileceğine yönelik açıklamaların ardından yeniden çeşitli saldırılar düzenlenmeye başlandı. Cumartesi günü entelektüel kişilerle medya ve kamu temsilcilerine yönelik suikast ve saldırılarda en az 29 kişi öldü, onlarca kişi de yaralandı.

 

Başkent Kabil'de, üniversitede eğitim veren bir öğretim görevlisi ile bir hükümet görevlisi ve dört polis kimliği belirlenemeyen kişilerce katledildi. Ayrıca farklı eyaletlerde yol kenarına yerleştirilen patlayıcı maddelerin infilak ettirilmesi sonucu çok sayıda sivil ve güvenlik görevlisi hayatını kaybetti. Söz konusu saldırılardan bazılarının sorumluluğu Taliban tarafından üstlenildi. Vardak eyaletinde ise hükümete bağlı güçlerin havan topu saldırısında üç, hava saldırında ise dört olmak üzere toplam yedi sivil yaşamını yitirdi.

 

Bu haftasonu İstanbul'da yapılması planlanan Afganistan Barış Konferansı, Amerikan askerlerinin zamanında çekilmediği gerekçesiyle Taliban tarafından boykot edildiği için iptal edilmişti. Siyasi uzmanlar, uluslararası askeri gücün, herhangi bir politik çözüm sağlanmadan ülkeden çekilmesi durumunda Afganistan'ın yeni bir iç savaşa sürüklenebileceğini ifade ediyor.