Asgari ücretlinin ev alabilmesi için dokuz sene hiç harcamadan çalışması gerekiyor
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) raporuna göre asgari ücretlinin 90 metrekarelik bir ev alabilmesi için hiç harcamadan dokuz yıl para biriktirmesi gerekiyor. Bu süre Mayıs 2020’de beş seneydi.
Merkez Bankası verilerine göre temmuzda konut fiyatları geçen yıla göre yüzde 173,79 arttı. İnşaat maliyetlerinin yükselmesiyle fiyatlar artmaya devam ederken, liradaki değer kaybı ev sahibi olmayı zorlaştırıyor.
BETAM’ın ‘Asgari Ücret Konut Fiyatlarını ve Kiraları Ne Ölçüde Karşılıyor?’ başlıklı araştırmasında asgari ücretle 90 metrekarelik ‘ucuz’ bir konutu satın almanın ya da kiralamanın ne ölçüde güçleştiği ölçüldü.
Buna göre Eylül 2017’de 127 bin lirayla ‘ucuz’ olarak sınıflandırılan ortalama konut fiyatının Ağustos 2022’de 594 bin liraya yükseldiği tespit edildi.
Eylül 2017’de asgari ücretlinin bu konutu alabilmesi için yaklaşık 90 aylık (yedi buçuk yıl) kazancını biriktirmesi gerekiyordu.
Mayıs 2020’deyse bu sürenin önemli ölçüde azalarak yaklaşık 61 aya (yaklaşık beş yıl) düştüğü görülüyor.
Ancak iktidarın ekonomideki ‘atılımları’ sonrası bu süre Ağustos 2022’de 108 aya (dokuz yıl) çıktı.
Kira harcamasının değişimi
Evleri kiralayanlar açısından da durum kötüye gitti. Ocak 2021’de ucuz konut piyasasında 90 metrekarelik bir konutu asgari ücretin yarısıyla kiralamak olanaklıydı. Ancak asgari ücretli, günümüzde aynı konutu kiralayabilmek için maaşının neredeyse tamamını kiraya ayırmak zorunda.
Raporda şunlar belirtildi: ”Son iki yılda asgari ücreti tüketici enflasyonuna ‘ezdirmemek’ için yapılan zamların konut piyasasında gerçekleşen olağan üstü fiyat artışları karşısında çok yetersiz kaldıkları ve ev sahibi olmayan düşük gelirli haneleri barınma konusunda ciddi bir sorunla karşı karşıya bıraktığı aşikardır.”