Reel Haber

ABD Başkanı Donald Trump'ın yabancı ülke liderleriyle telefon görüşmelerinin ayrıntıları CNN'e sızdırıldı. Trump'ın Amerikan çıkarlarını tehlikeye attığını savunulan haberde, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'la görüşmelerine de geniş yer ayrıldı. Bir kaynak ABD Başkanı'nın özellikle Suriye konusunda Erdoğan'la tartışmaya girecek bilgiye sahip olmadığını söyleyerek, "Erdoğan onu iflasa sürükledi" diye konuştu.

ABD Başkanı Donald Trump’ın, yabancı ülke liderleriyle yaptığı ikili görüşmelerde Amerikan çıkarlarını tehlikeye soktuğuna ilişkin yeni iddialar ortaya atıldı. CNN kanalı, Trump’ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’le görüşmelerinin ayrıntılarını yazarak, ABD Başkanı’nı Amerikan ulusal güvenliğini tehlikeye atmakla suçladı.

ABD’de Watergate skandalını ortaya çıkararak başkan Richard Nixon’ın istifasına yol açan gazetecilerden Carl Bernstein’in imzasını taşıyan haber, Beyaz Saray yetkililerine ve istihbarat görevlilerine dayandırılıyor. Haberde, Trump’ın Merkel’in yüzüne “Aptal” dediği; kadın liderleri ‘sadist’ bir şekilde aşağıladığı; Putin’le görüşmelerinde kendisini övmeye çalışırken sürekli taviz verdiği; Erdoğan’la ikili temaslarında ise ulusal güvenlik temayüllerini sürekli çiğnediği iddia ediliyor.

‘HAYAL DÜNYASINDA YAŞIYOR’

Haberde Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanları H.R. McMaster ve John Bolton’ın, eski savunma bakanı James Mattis ile eski dışişleri bakanı Rex Tillerson’ın, Beyaz Saray Genel Sekreteri John Kelly’nin ve istihbarat yetkililerinin, ‘başkanın yabancı liderlerle görüşmelerinde hayal dünyasında yaşadığını düşündükleri’ kaydedildi. Kaynaklar, Trump’ın görüşmekte olduğu liderin kimliğine göre etkilemek, pozisyonu kullanarak istediğini yaptırmak ya da zorbalık yapmak gibi bir yöntem izlemekten vazgeçmediği belirtildi.

‘ERDOĞAN DOĞRUDAN TRUMP’A BAĞLANIYORDU’ 

Haberde, Trump’ın Erdoğan’la görüşmelerinin içeriğine ve yöntemine geniş yer ayrılıyor. CNN’e konuşan kaynaklar, Erdoğan’ın Trump’ın en çok görüştüğü iki liderden biri olduğunu, Erdoğan’ın Beyaz Saray’ı bazen haftada en az iki kere aradığını ve Trump’ın emriyle, doğrudan Başkan’a bağlandığını anlattı.

‘TÜRK GÜVENLİK SERVİSLERİ YERİNİ İZLİYOR’ İDDİASI

Haberde, “Erdoğan Başkan’a ne zaman doğrudan ulaşacağını bilmekte öyle uzmanlaşmıştı ki, bazı Beyaz Saray yetkilileri, Washington’daki Türk güvenlik servislerinin ne zaman müsait olacağı konusunda Erdoğan’a bilgi vermek için Trump’ın programını ve nerede olduğuna dair bilgileri kullandığına inanıyordu” denildi. İddiaya göre, Erdoğan Trump’ı birçok kez golf oynarken aradı; ABD Başkanı oyunu bırakıp yaklaşık uzun uzun telefonda konuştu.

‘ERDOĞAN’LA GÖRÜŞMELERDE GÜVENLİK PROSEDÜRLERİ İHLAL EDİLDİ’

CNN’in haberinde, Trump’ın Erdoğan’la konuşmaları iki açıdan sert bir şekilde eleştiriliyor. Kanalın kaynaklarından ikisi, Erdoğan’ın Trump’a ulaşmak için Ulusal Güvenlik Konseyi protokollerini ve prosedürlerini baypas ettiğini, bu durumun ulusal güvenlik yetkililerini endişelendirdiğini anlattı. Bununla birlikte, önceden haberi verilmeyen bu telefon görüşmelerinin kayıtlarının eş zamanlı not alma uzmanları tarafından tutulduğu, sesi deşifre edebilen bilgisayarların da konuşmaların arşivlenebilmesi için sonradan kullanıldığı belirtildi.

‘TRUMP HEP HAZIRLIKSIZ YAKALANDI’

CNN’e konuşan yetkililerin Trump-Erdoğan görüşmelerine dair ikinci eleştirisiyse, ABD Başkanı’nın genellikle hazırlıksız yakalandığı be özellikle Suriye konusunda Amerikan çıkarları açısından çok fazla taviz verdiği yönünde oldu. Kaynaklar Trump’ın “Suriye ihtilafı ve genel olarak Ortadoğu hakkında pek bilgili olmadığını, sık sık hazırlıksız yakalandığını, Erdoğan’la nüanslı bir politika tartışmasına eşit koşullarda girecek bilgiye sahip olmadığını” söyledi. Bir kaynak, “Erdoğan onu iflasa sürükledi” diye konuştu. Haberde, ABD’nin Suriye’den çekilme kararının doğrudan bu konuşmaların bir sonucu olduğu belirtildi.

‘DÜKKANI SATTI’

CNN’in kaynakları, Trump’ın Suriye’den çekilme kararının hem Türkiye’nin hem Rusya’nın işine geldiğini belirterek, “Dükkanı sattı” ifadelerini kullandı.

‘HALKBANK KONUSU BİRDEN FAZLA KEZ GÜNDEME GELDİ’

CNN’in üst düzey kaynaklarından biri, eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton’ın kitabında yer alan Halkbank iddialarını pekiştirecek kayıtların bulunduğunu da öne sürdü. Bolton Trump’ın Erdoğan’a ABD’deki Halkbank davasının savcılarını değiştirme vaadinde bulunduğunu iddia etmişken, CNN’in kaynağı da bu konunun ikili telefon görüşmelerinde birden fazla defa gündeme geldiğini söyledi.

Trump’ın, serbest ticaret anlaşması talebi ve rahip Andrew Brunson’la ilgili kriz nedeniyle Erdoğan’a zaman zaman öfkelendiği de iddia edildi.

‘MACRON’U AZARLIYOR’

Haberde Trump’ın Erdoğan’dan sonra en çok konuştuğu liderin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron olduğu ancak Macron’un sıklıkla çevre ve güvenlik konularında Trump’a politika değişikliği önerip hiçbir sonuç alamadığı belirtildi. Buna göre Trump, çeşitli talepleri, NATO harcamaları ile ilgili tezleri veya liberal göç politikaları gibi konularda Macron’u azarladı.

‘PUTİN’E KENDİSİNİ BEĞENDİRMEK İSTİYOR’

Trump’ın Putin’le görüşmelerindeyse hiçbir zaman hazırlıklı olmadığı, Rus liderin bu nedenle kendisini kullandığı belirtildi. Kaynaklara göre Trump Putin’le konuşmalarında selefi Barack Obama’yı kast ederek sık sık kendisinin ‘önceki embesillerden ne kadar daha güçlü ve akıllı olduğunu’ anlattı. CNN’in kaynakları ise Putin’i bir satranç ustasına, Trump’ı ise sıradan bir dama oyuncusuna benzeterek, “Putin onu altediveriyor” dedi. Bir kaynak, “Putin Batı’yı istikrarsızlaştırırken, ABD Başkanı orada oturup kendisini Putin’in saygı göstereceği bir iş insanı ve sert adam olarak konumlandırmakla meşgul oluyor” diye konuştu.

Trump’ın Putin’le bazı görüşmelerinde Rus liderin beğenisini kazanmak ve onayını almak için çaba sarf ettiği, bu durumun ulusal güvenlik yetkililerini şaşkınlık içinde bıraktığı da öne sürüldü. Bir kaynak, “Soğuk Savaş’ta güçlükle kazanılan avantajı kaybetti” dedi.

MERKEL’E ‘APTAL’ DEMİŞ

CNN’in haberinde, Trump’ın Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İngiltere’nin eski başbakanı Theresa May ile görüşmelerinin ayrıntılarına da yer veriliyor. Kaynaklardan biri, Trump’ın iki kadın lideri de ‘neredeyse sadistçe’ bir tabırla aşağılayıp küçümsediğini söyledi: “Angela Merkel’e söylediği bazı şeyler gerçekten inanılmazdı. Ona ‘Aptal’ dedi ve Rusların cebine girmekle suçladı. Kendisinden zayıf gördükleriyle yaptığı telefon görüşmelerinde en sert şekilde davranıyor; en sert davranması gerekenlere de en zayıf tavrı gösteriyor.”

ALMANYA ÖZEL ÖNLEM ALMIŞ!

CNN’in Merkel’le görüşmeleri sorduğu bir Alman yetkiliyse, “Konuşmalar o kadar sıradışıydı ki, içeriklerinin gizli kalması için Berlin’de özel önlemler alındı” dedi. Alman yetkili, Trump’ın Merkel’e yönelik tavrını ‘çok saldırgan’ diye niteledi; gizlilik adına bu ikili görüşmelerin içeriğinden haberdar olan Alman yetkililerin sayısının azaltıldığını söyleyerek “Çünkü bu görüşmeler gerçekten çok sorunlu” diye konuştu.

Merkel’in ise Trump’ın sözlerine genelikle somut gerçeklere atıfta bulunarak yanıt verdiği, yüz yüze görüşmelerde de telefonda da sakin kaldığı belirtildi. Haberde, Trump’ın Theresa May ile görüşmelerindeki tavrı için de ‘aşağılayıcı ve zorba’ nitelemesi yapıldı. May’in ise Merkel kadar sakin davranamadığı aktarıldı.

‘SELMAN’A NE KADAR ZENGİN OLDUĞUNU ANLATTI’

Habere göre, Trump Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Kuzey Kore lideri Kim Jong un gibi liderlerle görüşmelerindeyse sürekli kendisini övüp servetinden ve başarılarından söz etti.