Trump, 20 Ocak'tan önce görevden alınabilir mi?

Trump, 20 Ocak'tan önce görevden alınabilir mi?

ABD Başkanı Donald Trump'ın dün binlerce destekçisine Washington'da seslenmesi sonrası Kongre'de yaşananlar, Trump'ın görevden alınmasının ve yargılanmasının mümkün olup olmadığını yeniden gündeme getirdi.

Bazı senatörler, Trump'ın, destekçilerinin Kongre'yi saldırıp işgal etmesinin ardından 20 Ocak'tan önce görevden alınmasını talep etti. Trump bu tarihte görevi ABD'nin 46. Başkanı seçilen Joe Biden'a devredecek.

New York Times ve Washington Post gazeteleri başyazılarında, Trump'ın görevden alınması gerektiğini vurguladı.

Trump'ın görevine iki yöntemle son verilebilir.

Bunların ilki Amerikan Anayasası'nın 25. Maddesinin uygulanmasıyla Trump'ın görevden alınması. Ya da Trump'ın görevden azledilmesi.

İki senaryodan birinin gerçekleşmesi halinde, Biden'ın göreve başlayana dek, başkanlık görevini Başkan Yardımcısı Mike Pence'in üstlenmesi gerekiyor.

Demokrat Temsilciler Meclisi Üyesi Ilhan Omar, Trump'ın görevden alınması için çalışmalara başlandığını söyledi. Birçok Demokrat Amerikan Anayasası'nın 25. Maddesinin uygulanmasını istiyor.

Anayasa'nın 25. Maddesi ile Başkan nasıl görevden alınır?

ABD Anayasası'nın 25. Maddesinin dördüncü bölümünde, başkanın görevini yürütemediği ancak kendi isteğiyle de görevinden ayrılmadığı durumlar ele alınıyor.

Bu madde, 1963'teki John F. Kennedy suikasti ardından uygulandı.

Bazı uzmanlar, 25. Madde'ye başkanın fiziksel veya akli hastalıklar nedeniyle görevini yapamadığı durumlarda başvurulabileceğini söylüyor. Bazı akademisyenler ise bu maddenin aynı zamanda göreve tehlikeli bir biçimde uygun olmayan bir kişiye de uygulanabileceğini savunuyor.

25. Madde, Başkan'ın görevini yerine getiremediği durumlarda kabineye ve Kongre'ye duruma müdahale etme yetkisi veriyor.

Söz konusu maddeye göre ABD Başkan Yardımcısı ve kabine üyelerinin çoğunun, Başkan'ın görevi yerine getiremediği yönünde bildirimde bulunması halinde, Başkan Yardımcısı görevi Başkan Vekili olarak devralıyor.

Böylesi bir durumda ve Başkan'ın görevine devam edebileceğini ilanı halinde ise son kararı Kongre veriyor. ABD Başkan Yardımcısı da karar alınıncaya dek Başkan Vekili olarak görevine devam ediyor.

Trump'ın görevinden alınması için Kongre'nin iki kanadında, yani Temsilciler Meclisi ve Senato'da üçte iki çoğunluğa ihtiyaç var.

Colorado Üniversitesi Anayasa Hukuku Profesörü Paul Campos, Trump'ın görevden alınması için 25. Madde'nin uygun bir yöntem olduğunu ve azil yöntemine kıyasla daha hızlı sonuç alınabileceğini söylüyor.

Paul Campos'a göre Demokratlar, kontrol ettikleri Temsilciler Meclisi'ndeki oylamayı, 20 Ocak'a kadar erteleyebilir.

Campos, "Bu şekilde ABD Başkan Yardımcısı Pence anında başkanlık koltuğuna oturabilir. Oysa Trump'ın azil süreci en az birkaç gün sürer" diyor.

Trump'ın görevden azli de mümkün.

Temsilciler Meclisi, Başkanı "ağır suç veya kabahatler" ile tıpkı bir ceza davasındaki gibi suçlayabiliyor.

Donald Trump daha önce bu şekilde bir kez suçlandı ancak Cumhuriyetçiler Senato'da Trump'ın azlini engelledi. Ancak bu Trump'ın bir kez daha suçlanamayacağı anlamına gelmiyor.

Trump'ın azli için 435 üyeli Temsilciler Meclisi'de salt çoğunluk, 100 üyeli Senato'da ise üçte iki çoğunluk gerekiyor.

İnfografi
Fotoğraf altı yazısı,

Görevden azil süreci nasıl gerçekleşir?

Trump hakkında Aralık 2019'da, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy'den askeri yardım karşılığında seçimlerdeki rakibi Joe Biden ile ilgili olarak yolsuzluk soruşturması açmasını istediği iddiaları nedeniyle "kanuna aykırı davrandığı gerekçesiyle" azil soruşturması başlatılmıştı.

Temsilciler Meclisi'nde 2019'da yapılan oylamada, Trump hakkındaki "görevi kötüye kullanma" ve "Kongre'nin çalışmasını engelleme"suçlamaları kabul edilmişti.

Geçen yıl Senato'da yapılan oylama ise 47'ye karşı 53 oyla Trump lehine sonuçlanmış ve azil süreci sona ermişti.

Trump, hakkında azil soruşturması açıldıktan sonra ABD Senatosu'nda aklanan üçüncü Başkan olmuştu.

 

Diğer Yazılarımız