"Hazine borçlanmada ölçüsüz gitti"
İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanı İsmail Tatlıoğlu, Cumhurbaşkanlığı’nın korona virüs salgını nedeniyle 11. Kalkınma Planı’nı revize ederek yeniden Meclis’e getirmesi gerektiğini belirterek, “Hazine 2020’ nin tamamında 134,5 Milyar TL net borçlanma yapması öngörüyordu. Fakat yalnızca Nisan ayında 59,4 Milyar TL borçlanma yapılmıştır. Ki bu rakam Hazine için aylık bazda rekordur” dedi
İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanı Prof. Dr. İsmail TATLIOĞLU Kovid 19 salgını sebebiyle ekonomik tüm beklentilerin tersyüz olmuş olduğu ortamda yapılması gerekenleri değerlendi, yeni bir program ve yeni bir bütçeye ihtiyaç duyduğunu belirterek, Meclis’i acilen ek bütçe kanununu görüşmeye çağırdı.
Tatlıoğlu 2020 yılı bütçesinin yenilenmesi gerektiğini vurgulayarak, 3 yıllık yeni bir ekonomik program yapılması ve 11. Kalkınma Planının revize edilmesini ifade etti.
Yürütme ve Yasama için bunların acil olarak değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Tatlıoğlu “Yürütmenin başı olarak Sayın Erdoğan bu çerçevede Kalkınma Planı hazırlıklarını hızla tamamlayarak TBMM’ye sevk etmelidir” dedi.
TÜM BEKLENTİLER TERSYÜZ OLMUŞ DURUMDA
Türk Ekonomisinin tüm makro çerçevesinin, geçtiğimiz Eylül ayında ilan edilen Yeni Ekonomi Programı beklentilerine göre tasarlandığını Kovid-19’un, bu programda yer alan öngörüleri tamamen tersyüz etmiş durumda olduğunu belirten Tatlıoğlu, Yıl sonu büyüme, işsizlik, bütçe açığı, dolar kuru rakamlarını verdiği açıklamasına şöyle devam etti:
|
YEP Öngörüler |
Yeni Öngörüler |
Büyüme % |
5 |
-5 |
Enflasyon % |
8,5 |
7,4 |
İşsizlik % |
11,8 |
17,5 |
Dolar Kuru |
6,00 |
6,93 |
Bütçe Açığı (Milyar TL) |
138 |
~290 |
Bir makro hedefler setinde ne kadar varsayım varsa tamamı gerçekliğini yitirmiş durumdadır.
Ekonomi yönetimi de bu durumun farkındadır. Yapılan uygulamalar, yıl başında ortaya konan plan ve programların ortadan kalktığını gösteriyor.
2020’NİN TAMAMI İÇİN ÖNGÖRÜLEN BORÇLANMA NEREDEYSE DÖRT AYDA YAPILDI
2020’nin tamamında Hazine’nin 134,5 Milyar TL net borçlanma yapması öngörülüyordu. Fakat yalnızca Nisan ayında 59,4 Milyar TL-ki bu rakam Hazine için rekor- olmak üzere Ocak-Nisan döneminde 123,5 Milyar TL net borçlanma gerçekleştirildi. Mayıs ayı için açıklanan program 40 Milyar TL’lik borçlanma öngörüyor.
Krizin yarattığı ekonomik maliyet nedeniyle, yıl sonu bütçe açığının 290 Milyar TL’yi bulabileceğini göz önüne alırsak, bu rakamlar, halihazırdaki mevzuat ile ek bütçeyi zaruri kılmaktadır.
OLAĞANÜSTÜ KOŞULLAR, BÜTÇE HAKKI’NIN ASKIYA ALINMASINA NEDEN OLAMAZ
Olağanüstü koşullar, olağanüstü tedbirleri zaruri kılmaktadır. Bu bakımdan, hükümetin kaynak yaratma çabaları gayet doğaldır. Lakin, Hazine’nin borçlanma limitleri Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile belirlenmiştir. Bu kanun, borçlanma üst limitini, bütçe kanununda verilmesi öngörülen bütçe açığının %5’i kadar artırılabileceğini hükme bağlamıştır. Halihazırdaki borçlanma tutarları ile, bu sınırın aşılacağı kesindir.
Diğer taraftan, özellikle Sağlık Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı için, 2020 Merkezi Bütçe Kanunu için öngörülen ödeneklerin aşılması muhtemel gözükmektedir. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na göre, ödenek üstü harcama yapmak mümkün değildir.
MECLİS, ACİLEN EK BÜTÇE KANUNU’NU GÖRÜŞMEYE BAŞLAMALI
Tüm bu göstergeler, yeni bir program ve yeni bir bütçeye ihtiyaç duyduğumuzu ortaya koyuyor. Bütçe Hakkı, parlamentoya aittir. Yürütmenin, kanunlarla Meclis’e tanınmış bir yetkiyi kullanması doğru değildir. Bu bakımdan Meclis’in acilen toplanarak, ek bütçe kanunu görüşmesi gereklidir.
Çıkarılacak Ek Bütçe Kanunu ile;
- Borçlanma limitinin artırılması,
- Salgın nedeniyle ödenekleri yetersiz kalacak kurumlar için ek ödenek tahsisi,
- Salgına karşı alınan önlemler kapsamında ertelenmesi mümkün harcamaların, ihtiyacı olan Kamu Kurumlarına aktarılması,
- Salgından ivedilikle etkilenecek alanlara yönelik yeni ödeneklerin tahsis edilmesi mümkün olacaktır.